Historyczny awans. Janów Podlaski znów miastem, ale czy to koniec zmian?

2025-10-27 11:51

Janów Podlaski, perła Lubelszczyzny znana z legendarnej stadniny koni arabskich, wkrótce odzyska status miasta. Ta miejscowość, której historia dwukrotnie już naznaczona była utratą praw miejskich, od 1 stycznia 2026 roku ponownie znajdzie się na administracyjnej mapie Polski jako pełnoprawne miasto. Jakie konsekwencje czekają mieszkańców tej słynnej na cały świat wsi i co kryje się za tą decyzją? Sprawdźmy, co zmieni się na mapie regionu.

Scena ukazuje rozległy krajobraz o wschodzie słońca, z ciepłym, złotym światłem i mglistą atmosferą. Na pierwszym planie, z lewej strony, wznosi się zielone wzgórze pokryte trawą, na którym stoją trzy rozłożyste drzewa o gęstych koronach, rzucające długie cienie. Za wzgórzem rozciąga się wiejska zabudowa z licznymi domami o czerwonych dachach i białych fasadach, a w centrum widnieje duży, zabytkowy kościół z wysokim dachem i wieżą, otoczony zielenią drzew. W tle rozpościera się mglista dolina z zarysami lasów i pól, przechodząca w dalekie, zamglone pasma wzniesień pod jasnym, bezchmurnym niebem.

i

Autor: Redakcja Informacyjna AI/ Wygenerowane przez AI Scena ukazuje rozległy krajobraz o wschodzie słońca, z ciepłym, złotym światłem i mglistą atmosferą. Na pierwszym planie, z lewej strony, wznosi się zielone wzgórze pokryte trawą, na którym stoją trzy rozłożyste drzewa o gęstych koronach, rzucające długie cienie. Za wzgórzem rozciąga się wiejska zabudowa z licznymi domami o czerwonych dachach i białych fasadach, a w centrum widnieje duży, zabytkowy kościół z wysokim dachem i wieżą, otoczony zielenią drzew. W tle rozpościera się mglista dolina z zarysami lasów i pól, przechodząca w dalekie, zamglone pasma wzniesień pod jasnym, bezchmurnym niebem.

Janów Podlaski wraca do miast

Polska administracja nie ustaje w kreśleniu nowych linii na mapie. Od 1 stycznia 2026 roku, zgodnie z projektem rozporządzenia Rady Ministrów opublikowanym przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, sześć polskich wsi zyska upragnione prawa miejskie. Wśród nich znajduje się prawdziwa ikona w województwie lubelskim – Janów Podlaski. Ta miejscowość, położona w powiecie bialskim, to nie tylko punkt na mapie, ale przede wszystkim żywa historia polskiej hodowli koni arabskich.

Sława Janowa Podlaskiego wykracza daleko poza granice kraju, głównie dzięki najstarszej państwowej stadninie koni arabskich, która od dziesięcioleci jest wizytówką regionu. To właśnie tutaj, co roku, odbywa się prestiżowa aukcja Pride of Poland, ściągająca kupców i miłośników koni z najdalszych zakątków świata. Powrót do miejskiego statusu dla takiej miejscowości to z pewnością symboliczny gest, który może otworzyć nowe perspektywy rozwoju i promocji.

Historyczne perypetie Janowa Podlaskiego

Historia Janowa Podlaskiego to swoista sinusoida, jeśli chodzi o jego status administracyjny. Warto przypomnieć, że miejscowość ta już dwukrotnie cieszyła się przywilejami miejskimi, co świadczy o jej niegdysiejszym znaczeniu i potencjale. Po raz pierwszy Janów Podlaski uzyskał prawa miejskie w odległym 1465 roku, by stracić je w drugiej połowie XIX wieku, w burzliwych czasach zaborów i narodowych zrywów.

Kolejny powrót do rangi miasta nastąpił w 1919 roku, w odrodzonej Polsce, co stanowiło symboliczny akt uznania dla jego roli w regionie. Niestety, ten drugi okres miejskiego splendoru zakończył się tragicznie w 1944 roku, w obliczu zbliżającego się frontu i wojennych zawieruch. Dziś, po dekadach, Janów Podlaski ponownie wkracza w miejski etap, z nadzieją na stabilniejszą przyszłość.

Jak Janów Podlaski wyglądał dawniej?

Dla wszystkich, którzy są ciekawi, jak Janów Podlaski prezentował się w minionych epokach, przygotowaliśmy wyjątkową podróż w czasie. Zgromadziliśmy unikalne archiwalne zdjęcia, które pozwalają spojrzeć na tę niezwykłą miejscowość z zupełnie innej perspektywy. To fascynująca okazja, by porównać współczesny obraz wsi z jej dawnym miejskim czy też przedmiejskim charakterem.

Fotografie pochodzące ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz serwisu fotopolska.eu ukazują Janów Podlaski w różnych okresach jego historii. Odpowiadają na pytanie, jak zmieniała się architektura, życie codzienne i krajobraz tego miejsca. Oglądając te kadry, można poczuć puls minionych lat i lepiej zrozumieć, dlaczego ta miejscowość zasługuje na ponowne miano miasta.

Jakie wsie zostaną miastami w 2026?

Janów Podlaski nie jest osamotniony w swoim awansie. Wraz z nim, od 1 stycznia 2026 roku, prawa miejskie zyska łącznie sześć miejscowości, co stanowi znaczące przesunięcie w administracyjnym krajobrazie Polski. Ta decyzja wpłynie na rozwój lokalny i może zainicjować nowe inwestycje w tych rejonach. Oto pełna lista tych szczęśliwców, którzy dołączą do grona polskich miast, licząc na lepsze perspektywy rozwoju:

  • Branice w pow. głubczyckim w woj. opolskim,
  • Janów w pow. częstochowskim w woj. śląskim,
  • Janów Podlaski w pow. bialskim w woj. lubelskim,
  • Małkinia Górna w pow. ostrowskim w woj. mazowieckim,
  • Stanisławów w pow. mińskim w woj. mazowieckim,
  • Staroźreby w pow. płockim w woj. mazowieckim.

Zmiany dotkną nie tylko Lubelszczyznę, ale także inne regiony kraju. Na liście, poza Janowem Podlaskim z województwa lubelskiego, znajdują się miejscowości z województw opolskiego, śląskiego i mazowieckiego. To dowód na dynamiczne procesy urbanizacyjne, które, choć stopniowo, zmieniają oblicze polskiej wsi, a projekt rozporządzenia przewiduje także szereg innych, mniej spektakularnych modyfikacji administracyjnych.

Co jeszcze zmieni się na mapie?

Projekt rozporządzenia opublikowany przez MSWiA to nie tylko nadawanie praw miejskich. Dokument ten przewiduje również szereg innych, istotnych zmian, które wpłyną na funkcjonowanie samorządów w całej Polsce. Wśród nich znajdziemy sześć modyfikacji dotyczących ustalenia granic gmin oraz dziewięć zmian obejmujących granice miast, co jest zawsze delikatną kwestią budzącą lokalne emocje.

Co więcej, projekt zakłada zmianę nazwy jednej z gmin – Nowe Miasto Lubawskie w województwie warmińsko-mazurskim ma stać się gminą Bratian. To przykład, jak szczegółowe i wszechstronne są te administracyjne aktualizacje. Te drobniejsze, choć równie ważne dla lokalnych społeczności korekty, świadczą o ciągłym dążeniu do optymalizacji podziału terytorialnego państwa.

Artykuł i zdjęcie wygenerowane przez sztuczną inteligencję (AI). Pamiętaj, że sztuczna inteligencja może popełniać błędy! Sprawdź ważne informacje. Jeżeli widzisz błąd, daj nam znać.