Spis treści
- Co to jest opłata małpkowa?
- Jak dzielone są środki z opłaty alkoholowej?
- Wpływy opłaty małpkowej w województwie łódzkim w 2025 roku
- Które miasta miały najwyższe wpływy?
- Jakie inne miasta znalazły się w czołówce?
- Liderzy per capita. Gdzie małpki generują najwięcej?
- Z czego wynika różnica w dochodach na mieszkańca?
Co to jest opłata małpkowa?
Opłata od napojów alkoholowych w małych opakowaniach, potocznie nazywana „małpkowa”, została wprowadzona w Polsce w 2021 roku. Jej głównym celem jest ograniczenie dostępności alkoholu w najmniejszych butelkach, co stanowi element polityki zdrowotnej państwa. Regulacja ta obejmuje producentów oraz hurtowników, którzy wprowadzają do obrotu napoje alkoholowe o pojemności do 300 mililitrów.
Stawka opłaty wynosi 25 złotych za każdy litr stuprocentowego alkoholu zawartego w małych opakowaniach. W praktyce oznacza to, że standardowa 100-mililitrowa butelka wódki o mocy 40 procent generuje złotówkę wpływu do systemu publicznego. Mechanizm ten ma na celu zniechęcanie do zakupu alkoholu w tego typu porcjach, a zebrane środki wspierają ważne inicjatywy.
Jak dzielone są środki z opłaty alkoholowej?
Środki pochodzące z opłaty „małpkowej” są rozdzielane pomiędzy jednostki samorządu terytorialnego zgodnie z ustalonymi proporcjami. 50 procent zebranej kwoty trafia bezpośrednio do budżetów gmin, natomiast 49 procent jest przekazywane do powiatów. Pozostały 1 procent zasila budżet państwa, co stanowi niewielką część ogólnych wpływów z tego tytułu.
Ustawodawca ściśle określa przeznaczenie tych funduszy. Muszą być one wykorzystywane na działania profilaktyczne, finansowanie terapii uzależnień od alkoholu, szeroko zakrojoną edukację społeczną oraz lokalne inicjatywy mające na celu przeciwdziałanie alkoholizmowi. Mimo swojego pierwotnego przeznaczenia, opłata ta stała się również stabilnym źródłem dochodów dla wielu samorządów w Polsce.
Wpływy opłaty małpkowej w województwie łódzkim w 2025 roku
Z najnowszych danych Ministerstwa Finansów, obejmujących okres od 1 stycznia do 30 września 2025 roku, wynika, że województwo łódzkie odnotowało znaczące wpływy z opłaty od małych opakowań napojów alkoholowych. Łącznie do samorządów regionu trafiło ponad 16,4 miliona złotych. Te dane pokazują rosnące znaczenie opłaty jako źródła dochodów lokalnych budżetów.
Analiza poszczególnych miast w regionie wskazuje na wyraźnych liderów pod względem uzyskanych kwot. Przedstawione poniżej dane obrazują, jak poszczególne miejscowości w województwie łódzkim czerpały korzyści z tego specyficznego źródła finansowania.
Które miasta miały najwyższe wpływy?
W skali całego województwa łódzkiego, niekwestionowanym liderem pod względem wpływów z opłaty „małpkowej” jest Łódź. W ciągu dziewięciu miesięcy 2025 roku do budżetu stolicy województwa wpłynęło ponad 5 milionów 256 tysięcy złotych z tytułu sprzedaży małych opakowań napojów alkoholowych. To pokazuje skalę obrotu tego typu produktami w największym ośrodku regionu.
Na drugim miejscu uplasował się Piotrków Trybunalski, z kwotą 583 tysięcy 644 złotych. Kolejne pozycje zajęły Tomaszów Mazowiecki z 497 tysiącami 861 złotych oraz Bełchatów, do którego budżetu trafiło 481 tysięcy 712 złotych. Zgierz zakończył ten okres sprawozdawczy z wynikiem 464 tysięcy 49 złotych, plasując się w czołówce miast z największymi wpływami.
Jakie inne miasta znalazły się w czołówce?
Poza ścisłą piątką, znaczące wpływy z opłaty „małpkowej” odnotowały również inne średnie miasta w województwie łódzkim. Pabianice zyskały 423 tysiące 359 złotych, co świadczy o dynamicznej sprzedaży alkoholu w małych butelkach również w tej miejscowości. Podobną sytuację zaobserwowano w Kutnie, gdzie wpływy wyniosły 420 tysięcy 17 złotych.
Nieco niżej w zestawieniu, ale wciąż z wysokimi kwotami, znalazły się Radomsko, które uzyskało 403 tysiące 14 złotych, oraz Skierniewice z 375 tysiącami 70 złotymi. Pierwszą dziesiątkę miast z najwyższymi wpływami zamknęła Zduńska Wola, do której budżetu wpłynęło 337 tysięcy 709 złotych z tytułu opłaty „małpkowej”.
Liderzy per capita. Gdzie małpki generują najwięcej?
Analiza danych w przeliczeniu na liczbę mieszkańców regionu Łódzkiego przedstawia znacznie ciekawszy obraz niż ogólne sumy. Choć Łódź pozostaje liderem pod względem bezwzględnych kwot, to mniejsze ośrodki wyróżniają się proporcjonalnie wyższymi dochodami na osobę. To kluczowa informacja dla zrozumienia dynamiki sprzedaży alkoholu w małych opakowaniach.
W Łodzi wpływy z tytułu „małpek” wyniosły około 8 złotych na osobę w omawianym okresie. Jednak w Kutnie ta wartość przekroczyła 10 złotych, a w Radomsku wyniosła około 9,4 złotych na mieszkańca. Równie wysokie wartości odnotowano w Bełchatowie i Zgierzu, gdzie wskaźnik ten osiągnął odpowiednio około 8,5–8,7 złotych na mieszkańca, co stawia te miasta w czołówce per capita.
Z czego wynika różnica w dochodach na mieszkańca?
Mimo że Łódź jest naturalnym liderem regionu pod względem ogólnych wpływów, to właśnie mniejsze ośrodki okazują się najciekawsze w analizie opłaty „małpkowej” w przeliczeniu na mieszkańca. Na przykład, Kutno, liczące zaledwie 42 tysiące mieszkańców, osiągnęło wpływy niemal 10 złotych na osobę, a Radomsko ponad 9 złotych.
Należy podkreślić, że ta istotna różnica w dochodach per capita nie wynika z większego spożycia alkoholu w mniejszych miejscowościach. Przyczyną jest raczej specyficzny charakter lokalnych gospodarek oraz struktura handlu, która sprzyja obrotowi napojami alkoholowymi w małych opakowaniach. Dane te dostarczają cennych informacji dla samorządów planujących działania profilaktyczne.
Artykuł i zdjęcie wygenerowane przez sztuczną inteligencję (AI). Pamiętaj, że sztuczna inteligencja może popełniać błędy! Sprawdź ważne informacje. Jeżeli widzisz błąd, daj nam znać.
