Ruiny Teatru Victoria w Gliwicach. Co czeka symbol miasta?

2025-10-29 12:19

Ruiny Teatru Victoria w Gliwicach staną się nową strefą kultury. Historyczny obiekt, przez lata będący symbolem miasta, przejdzie gruntowną metamorfozę. Inwestycja ma na celu dostosowanie przestrzeni do całorocznego użytkowania oraz przyciągnięcie nowych odbiorców sztuki, co ma odmienić kulturalne życie mieszkańców.

Wnętrze zrujnowanego, opuszczonego budynku wypełnia kadr. Widoczne są wysokie, gołe ściany z czerwonej cegły, częściowo pokryte odpadającym tynkiem w odcieniach szarości i bieli, z licznymi otworami okiennymi bez szyb, przez które wpada jasne, niebieskie światło dzienne. W centralnej części pomieszczenia, na parterze, stoi metalowe rusztowanie, a podłoga zasypana jest gruzem i fragmentami cegieł, z częściowo oświetloną słońcem powierzchnią. Strop, częściowo zawalony, odsłania niebo i konstrukcję z belek oraz metalowych prętów.

i

Autor: Redakcja Publicystyczna AI/ Wygenerowane przez AI Wnętrze zrujnowanego, opuszczonego budynku wypełnia kadr. Widoczne są wysokie, gołe ściany z czerwonej cegły, częściowo pokryte odpadającym tynkiem w odcieniach szarości i bieli, z licznymi otworami okiennymi bez szyb, przez które wpada jasne, niebieskie światło dzienne. W centralnej części pomieszczenia, na parterze, stoi metalowe rusztowanie, a podłoga zasypana jest gruzem i fragmentami cegieł, z częściowo oświetloną słońcem powierzchnią. Strop, częściowo zawalony, odsłania niebo i konstrukcję z belek oraz metalowych prętów.

Rewitalizacja Teatru Victoria

Ruiny Teatru Victoria w Gliwicach, uznawane za kluczowe miejsce na kulturalnej mapie miasta, zostaną kompleksowo przebudowane. Obecnie przestrzeń funkcjonuje jedynie w cieplejszych miesiącach roku, pozostając pusta i nieogrzewana jesienią oraz zimą. Dostępny jest wyłącznie parter sali, mogący pomieścić około 300 osób, zaś balkony i zniszczone konstrukcje są wyłączone z użytkowania. Konieczne są prace obejmujące wzmocnienie fundamentów, odbudowę loggii oraz pełną konserwację elewacji.

Po zaplanowanej modernizacji Ruiny Teatru Victoria zyskają wielofunkcyjną salę widowiskową, zdolną pomieścić około 400 widzów. Zastosowana zostanie obrotowa scena oraz opcja zwiększenia pojemności do 500 osób podczas koncertów stojących, co znacząco rozszerzy możliwości obiektu. Surowy, oryginalny charakter „spalonych” ruin zostanie zachowany, jednak zostanie uzupełniony przez nowoczesne rozwiązania technologiczne. Wprowadzone zostaną m.in. immersyjny system nagłośnienia 3D oraz mobilne siedziska, zastępujące tradycyjne fotele. Cała infrastruktura, w tym wejście, foyer, zaplecze i komunikacja, zostanie przebudowana z pełnym uwzględnieniem potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

– Wzmacniamy tożsamość Gliwic i pokazujemy, że potrafimy łączyć historię z nowoczesnym rozwojem. Tak buduje się miasto, w którym chce się żyć, pracować i studiować.

Wizja przyszłości Gliwic

Prezydent miasta Gliwice, Katarzyna Kuczyńska-Budka, podkreśla, że rewitalizacja Teatru Victoria stanowi jeden z najważniejszych projektów kształtujących wizerunek aglomeracji. Projekt ten ma umocnić tożsamość Gliwic, prezentując udane połączenie bogatej historii z dynamicznym, nowoczesnym rozwojem. Dyrektor Centrum Kultury Victoria, Paweł Januszewski, również zwraca uwagę na emocjonalne aspekty przedsięwzięcia. Victoria ma pozostać miejscem z wyjątkową „duszą”, jednocześnie spełniając wymagania współczesnej sceny artystycznej.

Na elewacji obiektu od strony al. Przyjaźni przewidziano montaż neonu z napisem „VICTORIA” oraz imponującą ścianę LED. Ta nowoczesna instalacja umożliwi organizację plenerowych wydarzeń kulturalnych, zwiększając atrakcyjność przestrzeni. Po wyburzeniu sąsiedniego budynku PZMOT planowane jest również wykonanie dużego muralu. Ma on być inspirowany bogatą historią tego miejsca, dodając mu unikalny charakter.

– To przedsięwzięcie urbanistyczne i społeczne. Chcemy stworzyć serce kultury – miejsce spotkań i nowych idei.

Strefa kultury kiedy start prac?

Miasto Gliwice przewiduje realizację przebudowy Ruin Teatru Victoria w dwóch kluczowych etapach, mających na celu kompleksowe odnowienie obiektu i jego otoczenia. Pierwszy etap skupi się na modernizacji samego budynku teatru, a prace rozpoczną się w 2026 roku i potrwają około dwóch lat. Budżet przewidziany na ten etap wynosi 70 milionów złotych. Drugi etap zakłada stworzenie nowej strefy kultury w kwartale ulic Zwycięstwa, Dworcowej, Barlickiego i Kłodnickiej.

W ramach drugiego etapu, w nowej strefie kultury, ma powstać kolejna sala, przewidziana dla nawet 700 osób. Uzupełnią ją również nowoczesne przestrzenie wystawowe, rekreacyjne oraz gastronomiczne. Miasto Gliwice będzie się ubiegać o dofinansowanie w wysokości 15,4 miliona złotych w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT) na realizację tego przedsięwzięcia. Za opracowanie koncepcji rozwoju całej strefy odpowiada Biuro Urbanisty Miasta oraz zespół MSP w GZM. Projekt powstaje przy aktywnym udziale mieszkańców, organizacji społecznych i uczelni. Konkurs architektoniczno-urbanistyczny ma zostać ogłoszony w pierwszym kwartale 2026 roku, a realizacja strefy kultury planowana jest po 2028 roku.

Historia Teatru Victoria

Budynek, który dziś znamy jako Ruiny Teatru Victoria, powstał w 1890 roku, początkowo funkcjonując jako Teatr Miejski w Gliwicach. Z biegiem lat obiekt był sukcesywnie rozbudowywany, co przyczyniło się do jego statusu jednego z najważniejszych ośrodków życia kulturalnego miasta. Gliwicka scena słynęła z wyjątkowej akustyki oraz nowoczesnego wyposażenia technicznego. Te cechy zapewniły jej opinię jednej z najlepiej przygotowanych sal teatralno-operowych na całym Śląsku.

W sezonie artystycznym 1924/1925 teatr stał się częścią Górnośląskiego Teatru Trzech Miast, funkcjonując wspólnie z placówkami z Bytomia i Zabrza. W tych latach publiczność w Gliwicach miała okazję podziwiać wysokiej klasy widowiska muzyczne, w tym słynne dzieła kompozytorów takich jak Wagner, Weber, Strauss, Kálmán czy Lehár. Był to okres świetności kulturalnej, który przyciągał licznych miłośników sztuki.

Odrodzenie jako Ruiny Teatru

W 1945 roku, po wkroczeniu Armii Czerwonej do Gliwic, obiekt Teatru Miejskiego został podpalony, co doprowadziło do znacznych zniszczeń. Dzięki obecności ściany ogniowej budynek nie spłonął w całości, jednak sala główna, scena oraz foyer uległy poważnym uszkodzeniom. W pożarze przepadły cenne dekoracje, całe wyposażenie oraz większość drewnianych elementów konstrukcyjnych. Późniejsze próby zabezpieczenia uszkodzonego budynku niestety nie przyniosły oczekiwanych rezultatów, a wręcz pogorszyły jego stan. Wprowadzono wówczas ciężki żelbetowy strop, który dodatkowo osłabił strukturę murów. W efekcie obiekt został podzielony pomiędzy różnych użytkowników, tracąc swoją pierwotną funkcję i rangę.

Przez długie lata w zabytkowych murach dawnego Teatru Miejskiego mieściły się m.in. miejska łaźnia oraz magazyny, co oddalało obiekt od jego pierwotnego przeznaczenia. Realna perspektywa ratowania i przywrócenia teatru do życia pojawiła się dopiero w latach 90. XX wieku. Starania o odbudowę podjęła Fundacja Odbudowy Teatru Miejskiego, kierowana przez Ewę Strzelczyk. Dzięki tym działaniom, w maju 1996 roku, budynek ponownie został udostępniony publiczności, goszcząc koncert Piwnicy pod Baranami. Od tego momentu Victoria ponownie zaczęła tętnić życiem kulturalnym, a monumentalna przestrzeń, która zachowała widoczne ślady wojennych zniszczeń, zyskała nową, symboliczną nazwę: „Ruiny”.

Artykuł i zdjęcie wygenerowane przez sztuczną inteligencję (AI). Pamiętaj, że sztuczna inteligencja może popełniać błędy! Sprawdź ważne informacje. Jeżeli widzisz błąd, daj nam znać.