Spis treści
Analiza bezpieczeństwa Polski
Profesor Antoni Dudek, gość programu "Dudek o polityce" Artura Jarząbka, omówił kluczowe aspekty bezpieczeństwa narodowego oraz międzynarodowej pozycji Polski. Dyskusja skupiała się na relacjach z USA, Chinami i Unią Europejską w kontekście globalnych zmian. Ekspert poddał analizie również aktualne wydarzenia na krajowej scenie politycznej, takie jak narastający konflikt między rządem a prezydentem, a także wewnętrzne roszady w największych partiach.
W obliczu dynamicznie zmieniającego się ładu światowego Polska musi zrewidować swoje podejście do kwestii obronności i sojuszy. Dudek podkreślił, że świat podzielił się na dwa wyraźne bloki: zachodni, do którego przynależy Polska, oraz rosyjsko-chiński, który aktywnie wspiera Moskwę w wojnie przeciwko Ukrainie. Odmówił jednocześnie myśleniu o zacieśnieniu współpracy z Chinami, uznając to za iluzoryczne dążenie.
Polska wobec mocarstw
Ekspert wyraźnie przestrzegł przed zacieśnianiem współpracy Polski z Chinami, uzasadniając to faktem, że pomoc Pekinu umożliwia Rosji kontynuowanie działań wojennych na Ukrainie. Zamiast szukać iluzorycznych sojuszy, Polska powinna skupić się na wzmocnieniu swojego bezpieczeństwa w ramach bloku państw zachodnich. Kluczowym celem strategicznym powinno być dążenie do przystąpienia do programu Nuclear Sharing.
W ramach programu Nuclear Sharing na terytorium Polski miałaby być rozmieszczona amerykańska broń jądrowa, co stanowiłoby dodatkową gwarancję bezpieczeństwa. Profesor Dudek wskazał, że w przypadku odmowy ze strony Stanów Zjednoczonych, jedyną alternatywą pozostaje rozpoczęcie przez Polskę własnego programu badań nad stworzeniem broni nuklearnej. Dodał jednak, że obecny poziom konfliktu politycznego w kraju uniemożliwia poważną debatę na ten temat.
Nowa strategia bezpieczeństwa USA
Profesor Dudek odniósł się również do nowej strategii bezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych, która zakłada większą samodzielność Europy w kwestiach obronności. Ocenił, że jest to naturalna kontynuacja procesu reorientacji Waszyngtonu, który rozpoczął się już pod koniec lat 90. Amerykanie nie zamierzają być jedynym gwarantem bezpieczeństwa kontynentu i oczekują od swoich europejskich sojuszników większych inwestycji we własną obronność.
Według eksperta, administracja Donalda Trumpa preferuje bezpośrednie relacje z poszczególnymi państwami, a nie z Unią Europejską jako całością. Kluczowe dla USA są kraje, które przeznaczają znaczną część swojego budżetu na obronność i nabywają amerykańską broń. W tym kontekście Polska, jako jeden z "krajów modelowych", jest oceniana pozytywnie, aktywnie modernizując swoje siły zbrojne.
Krytyka Donalda Tuska
Profesor Antoni Dudek skrytykował postawę premiera Donalda Tuska, który jego zdaniem wciąż liczy na powrót do wcześniejszych, tradycyjnych relacji transatlantyckich. Stwierdził, że Donald Tusk "ciągle żyje w minionej epoce", uznając go za polityka coraz bardziej anachronicznego. Podkreślił, że schyłek dominacji Europy na świecie jest procesem, którego nie da się już odwrócić i wymaga to przyjęcia nowej perspektywy.
Ocena Dudka wskazuje na potrzebę adaptacji polskiej polityki zagranicznej do zmieniających się realiów geopolitycznych, zamiast polegania na dawnych schematach. Zdaniem profesora, Europa musi przyjąć większą odpowiedzialność za swoje bezpieczeństwo, co jest zgodne z oczekiwaniami Stanów Zjednoczonych. Krytyka premiera Tuska dotyczy jego podejścia do tych długoterminowych trendów międzynarodowych.
Konflikt rząd-prezydent
W programie "Dudek o polityce" poruszono również temat pogłębiającego się konfliktu między rządem a prezydentem. Jednym z przykładów była burzliwa debata wokół ustawy o kryptowalutach. Profesor Dudek ocenił, że Donald Tusk wykorzystał prezydenckie weto, aby przedstawić głowę państwa jako osobę rzekomo wspierającą rosyjskie wpływy. Całą tę debatę ekspert określił mianem politycznego teatru, wskazując, że rynek kryptowalut w Polsce wciąż pozostaje nieuregulowany.
Obecnie kluczowe jest znalezienie rozwiązania, które umożliwi wdrożenie unijnego rozporządzenia dotyczącego kryptowalut bez konieczności uchwalania nowej ustawy, która mogłaby zostać ponownie zawetowana przez prezydenta. Profesor Dudek po raz kolejny podkreślił, że obecna kohabitacja polityczna w Polsce jest najtrudniejszą w historii kraju. Sytuacja ta budzi poważne obawy o stabilność procesów decyzyjnych.
"Mówiłem, że ta kohabitacja będzie najburzliwszą i najtrudniejszą w Dziejach Rzeczypospolitej. Najgorsze jest to, że się dopiero zaczyna" - stwierdził.
Spór o myśliwce MiG-29
Najważniejszym wydarzeniem tygodnia był publiczny spór między wicepremierem i ministrem obrony narodowej Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem a prezydentem Karolem Nawrockim. Konflikt wybuchł w związku z brakiem informacji przekazanej głowie państwa o planach oddania Ukrainie myśliwców MiG-29. Prezydent Nawrocki stwierdził, że o sprawie dowiedział się z mediów, co wywołało falę komentarzy.
W odpowiedzi na zarzuty prezydenta, wicepremier Kosiniak-Kamysz zasugerował, że wina leży po stronie Kancelarii Prezydenta, krytykując jej funkcjonowanie. Profesor Dudek ocenił, że ten incydent jest poważnym dowodem na to, iż polaryzacja polityczna zaczyna obejmować również obszar sił zbrojnych. Jeśli sprawa nie zostanie szybko wyjaśniona, może to doprowadzić do poważnego zerwania więzi między rządem a prezydentem w kluczowej sferze bezpieczeństwa państwa.
"Chyba mają tam straszny bałagan w kancelarii. Zajmują się politykierstwem, a nie informowaniem prezydenta. To powinno skłonić pana prezydenta do kroków" - powiedział minister.
Wyzwania Unii Europejskiej
Profesor Dudek odniósł się także do decyzji Unii Europejskiej o rocznym zwolnieniu Polski z mechanizmu relokacji migrantów. Zwrócił uwagę, że nie jest to rozwiązanie trwałe, a za rok sytuacja może ulec znaczącej zmianie, zwłaszcza w przypadku zawieszenia broni w Ukrainie, co skutkowałoby utratą statusu legalnego pobytu przez ukraińskich uchodźców w Polsce. Skrytykował również narrację polityków PiS, którzy sugerują możliwość korzystania z unijnych funduszy bez podporządkowywania się unijnym regulacjom.
Podobny mechanizm niezrozumienia zasad funkcjonowania UE zaobserwowano, zdaniem profesora, w komentarzach Beaty Szydło dotyczących zgody Komisji Europejskiej na pomoc publiczną dla budowy elektrowni jądrowej. Europosłanka PiS stwierdziła, że Bruksela jedynie "pozwoliła nam wydać nasze własne pieniądze". Profesor Dudek wyjaśnił, że zgoda ta jest niezbędna do zapewnienia równej konkurencji na wspólnym rynku, a Polska i tak jest zbyt uboga, by samodzielnie sfinansować tak ogromną inwestycję. Ocenę Szydło nazwał "klasycznym przykładem robienia ludziom wody z mózgu" i podkreślił, że budowa elektrowni jest koniecznością ze względu na fatalny stan techniczny starzejących się bloków węglowych.
"My wchodząc do Unii wyrzekliśmy się części suwerenności. Jeśli naprawdę chcą Polskę całkowicie wyzwolić z tych okowów Brukseli, no to muszą wystąpić z Unii i dokonać polexitu" - wyjaśnił.
Przyszłość polskiej polityki
W rozmowie poruszono również wątek przyszłości Szymona Hołowni, któremu nie udało się objąć stanowiska wysokiego komisarza ONZ ds. uchodźców. Profesor Dudek ocenił, że partia Polska 2050 znajduje się w "stanie agonalnym", a jej lidera czeka polityczna "kwarantanna". Sugeruje, że po tym okresie być może Hołownia spróbuje powrócić do polityki, jednak nie nastąpi to w najbliższej przyszłości, ze względu na osłabioną pozycję ugrupowania.
Analizując sytuację w Prawie i Sprawiedliwości, ekspert stwierdził, że wraz ze słabnięciem przywództwa Jarosława Kaczyńskiego, walka frakcji o sukcesję będzie się nasilać. W jego opinii frakcja Mateusza Morawieckiego zajmuje "straconą pozycję" w tej rywalizacji. Ciekawym wątkiem okazały się również spekulacje na temat przyszłych sojuszy i konfliktów w polskiej polityce, szczególnie po wypowiedzi byłego wicepremiera Jacka Sasina.
Współpraca PiS i KO?
Jacek Sasin publicznie przyznał, że "żadnej koalicji z Donaldem Tuskiem nie będzie" i że "woli Grzegorza Brauna". Profesor Dudek jednak nie wierzy w jakąkolwiek koalicję między Prawem i Sprawiedliwością a Koalicją Obywatelską, nazywając taki pomysł "political fiction". Podkreślił, że absolutnie nie wierzy w koalicję Kaczyńskiego z Donaldem Tuskiem, "nawet gdyby doszło tam do zmian sukcesyjnych".
Wynika to z faktu, że cała polska polityka od ponad dwudziestu lat, a realnie od 2005 roku, opiera się na nasilającym się konflikcie między tymi dwoma obozami politycznymi. Profesor Dudek odniósł się również do wyborów na przewodniczącego Nowej Lewicy. Jego zdaniem start i niemal pewne zwycięstwo Włodzimierza Czarzastego może okazać się pyrrusowym zwycięstwem, ponieważ Czarzasty jest postacią mało popularną wśród lewicowych wyborców.
Artykuł i zdjęcie wygenerowane przez sztuczną inteligencję (AI). Pamiętaj, że sztuczna inteligencja może popełniać błędy! Sprawdź ważne informacje. Jeżeli widzisz błąd, daj nam znać.
